Ένας εξαιρετικός δίσκος, κορυφαία δημιουργία του μεγάλου συνθέτη, που συνδυάζει προσφυώς στοιχεία από όλα σχεδόν τα μουσικά είδη (λαϊκό, τζαζ, συμφωνικό), ενώ οι ερμηνείες (ιδιαίτερα της Μαρίας Δημητριάδη) είναι θαυμαστές. Αξίζουν επίσης την προσοχή και οι σπουδαίοι στίχοι του Άλκη Αλκαίου. Μια σημαντική στιγμή της ελληνικής δισκογραφίας, αν και δυστυχώς παραγνωρισμένη από το ευρύ κοινό.
Κατά την γνώμη μου,ο δεύτερος καλύτερος δίσκος του Μικρούτσικου,μετά τον 'Σταυρό του Νότου'.
ΚΡΙΤΙΚΗ
Χειμώνας του 1982. Ο Θάνος Μικρούτσικος, ετών 34, κυκλοφορεί το Εμπάργκο στα πρώτα χρόνια μιας δεκαετίας που έμελε να σηματοδοτήσει γενικότερες αλλαγές (και) για το ελληνικό τραγούδι. Ο ίδιος απολάμβανε ήδη καταξίωσης στον καλλιτεχνικό χώρο από τα μέσα της δεκαετίας του '70, μια και είχαν προηγηθεί εκδόσεις κύκλων τραγουδιών (Πολιτικά Τραγούδια, Τροπάρια Για Φονιάδες, Μουσική Πράξη στον Brecht) καθώς και πειραματικών έργων (Καντάτα Για Τη Μακρόνησο) που στέφθηκαν απο εμπορική ή/και καλλιτεχνική επιτυχία, καθιστώντας τον "αγαπημένο παιδί" των μουσικοκριτικών, τόσο που του "συγχώρεσαν" (τότε) και το "ατόπημα" με τίτλο ...Σταυρός Του Νότου (η Ιστορία είχε, εντέλει, διαφορετική γνώμη). Το Εμπάργκο δεν αποτέλεσε εξαίρεση και ήδη το 1981, η ζωντανή εκτέλεση του "Ερωτικό" από τη Χάρη Αλεξίου (στην οποία χρεώνεται η πρώτη ερμηνεία του τραγουδιού), προμήνυε την αποδοχή του δίσκου από τους ακροατές. Από το "Κακόηθες μελάνωμα", όπου κλείνει το μάτι στην "άλλη μουσική", στο πρώτο του (σχεδόν) ζεϊμπέκικο ("Ερωτικό"), κι από τις συνθέσεις με τη "φόρα" των μεταπολιτευτικών έργων του '70 ("Μες στο Χημείο του Μαγιού", "Γαμμαγραφία") ως την κιθαρίστικη...ποπ του "Σκάντζα" και την μπαλάντα ("Χαρούμενο τραγούδι για τη Σύλβια Πλαθ", "Μεταμεσονύχτιο"), στα δώδεκα κομμάτια του δίσκου αντανακλάται, με τον ευτυχέστερο τρόπο, ολόκληρο το μουσικό πρόσωπο του συνθέτη. Δίσκος με ευρυγώνιο, είναι ακριβώς αυτή η ιδιαίτερη συνθήκη του Εμπάργκο να συμπυκνώνει την καταγωγή και τις μελλοντικές συνθετικές επιλογές του Μικρούτσικου που τον καθιστά κομβικό σημείο στη σαραντάχρονη σταδιοδρομία του. Έκτοτε θα προσπαθήσει ακόμα μια δυο φορές να (συν)ταιριάξει την "άλλη μουσική" με την φόρμα του τραγουδιού (Ο Γέρος Της Αλεξάνδρειας, Αραπιά Για Λίγο Πάψε Να Χτυπάς Με Το Σπαθί) και, αρχής γενομένης με την πρωτη ολοκληρωμένη συνεργασία με την Χ. Αλεξίου (1986), φαίνεται να χαράζει πλέον τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ δίσκων τραγουδιών και δίσκων "ιδιαίτερης" μουσικής.
Ο Άλκης Αλκαίος έχει εμφανιστεί μόλις δυο χρόνια μετά τον πρώτο μεγάλο δίσκο (δηλ. 33 στροφών) του Μικρούτσικου (Πολιτικά Τραγούδια, 1975) -αν και φημολογείται πως ξεκίνησε να τυπώνει ποιήματά του τουλάχιστον μια δεκαετία πριν το Εμπάργκο- και ήδη μετράει τις πρώτες του συνεργασίες με τον συνθέτη και τη Μ. Δημητριάδη (Τραγούδια Της Λευτεριάς, Δελτίο Καιρού). Καταγόμενος από τη "σχολή της ισόμετρης ποίησης" (που επανήλθε, έπειτα από την περιθωριοποίηση που της επιφύλαξαν οι δημιουργοί των προηγούμενων δεκαετιών, στο μορφολογικό τοπίο της ποίησης τη δεκαετία του '70), στο Εμπάργκο υπογράφει την πρώτη του ολοκληρωμένη εργασία στο χώρο της δισκογραφίας και αποκτά κύρος άμα τη εμφανίσει του. Εχοντας την ευφυΐα να αποφύγει, με ελάχιστες εξαιρέσεις ("Μες στο Χημείο του Μαγιού"), τις μεταπολιτευτικές "κορόνες" που έστειλαν στο χρονοντούλαπο ουκ ολίγα κείμενα μουσικών δίσκων του δεύτερου μισού της δεκαετίας του '70, ωστόσο με σαφείς κοινωνικές -όχι πάντα δηλωτικές- αναφορές και ποικίλη θεματολογία, στο συγκεκριμένο δίσκο καταθέτει μερικά από τα σπουδαιότερα κείμενά του. Με σημείο αναφοράς την ελευθερία, ή μάλλον "ανεκτικότητα", της εποχής απέναντι στον όρο "ποίηση στο τραγούδι", το Εμπάργκο συγκεντρώνει όλες τις αρετές (και μετεπειτα δημιουργικές "εμμονές") του Αλκαίου: την αφαιρετικότητα της διατύπωσης ως αντίκρισμα στις αλληγορικές αναφορές, την πλαστικότητα στη χρήση της γλώσσας και μια μελαγχολική διάθεση προφητείας αποκλεισμών και ακυρωμένων ονείρων. Λίγα χρόνια αργότερα ο εκδοτικός οίκος του Μικρούτσικου θα τυπώσει ακόμα κάποια ποιήματά του και από τα μέσα της δεκαετίας του '80 ο ποιητής θα προσαρμοστεί, χωρίς ωστόσο να παραδοθεί άνευ όρων, στην ιδιότητα του στιχουργού, προσπαθώντας να ισορροπήσει την καλλιτεχνική καταγωγή του με το νέο -τότε- (και αξιωματικό στις μέρες μας) αίτημα περί ευθύβολου, "καθημερινού" λόγου στο τραγούδι, που ήθελε -και θέλει- τους στιχουργούς (του τραγουδιού), στιχουργούς και τους ποιητές (της λογοτεχνίας), ποιητές, κόσμους εν πολλής ασυμβίβαστους (αλλά αυτή είναι μια άλλη -παρεξηγημένη- ιστορία...). (Διάφοροι μουσικοκριτικοί έχουν, κατά καιρούς, προσάψει στα κείμενα του Αλκαίου τη μομφή περί πυκνότητας που ταιριάζει στον ποιητικό λόγο και όχι στο στίχο για τραγούδι - τους είχε ήδη προβλέψει, βέβαια, μια και, διά γραφής του ιδίου, "είναι παράταιρη εποχή να βρει το δίκιο του ένας στίχος".)
Οι δύο δημιουργοί θα εμπιστευτούν τα τραγούδια του δίσκου στην ερμηνευτική δεινότητα της Μαρίας Δημητριάδη (σταθερή συνεργάτιδα, για ελάχιστους δίσκους ακόμα, του Μικρούτσικου), στον (ακόμα τραγουδιστή) Βλάσση Μπονάτσο και στον (κατά περίσταση ενεργό στη δισκογραφία) Κώστα Καράλη, καθένας απόλυτα εναρμονισμένος στο σενάριο μουσικής και στίχων. Ωστόσο την παράσταση θα κλέψει η φιλική συμετοχή του Μανώλη Μητσιά, σε μια κλασική ερμηνεία ενός τραγουδιού που εν καιρώ θα επισκιάσει με την επιτυχία του ολόκληρο το δίσκο.
Έκτοτε... με την εξαίρεση του ιστορικού βάρους που φέρει το "Ερωτικό" και τις ζωντανές επανεκτελέσεις του "Το κακόηθες μελάνωμα", τα τραγούδια του Εμπάργκο, παρ' ότι τουλάχιστον οκτώ από αυτά μπορούν να ακούγονται διαχρονικά και σήμερα και με δεδομένη την εκτίμηση νέων και νεαρών ακροατών που ανακαλύπτουν το δίσκο, θα χαθούν από τα ραδιόφωνα (αλλά και το ρεπερτόριο του συνθέτη). Η εύκολη εξήγηση θα μπορούσε να αφορά στο τεράστιο εκτόπισμα της "Πιρόγας" (ουκ ολίγοι οι δίσκοι που χαρακτηρίζονται από ένα και μοναδικό τραγούδι). Η πραγματική εξήγηση μάλλον οφείλεται αφενός στη θέση που είχαν οι τραγουδιστές του δίσκου στα δισκογραφικά πράγματα από τα μέσα της δεκαετίας του '80 και ολόκληρη τη δεκαετία του '90 (ας μην ξεχνάμε πως ακριβώς εκείνη την εποχή το τραγούδι άρχισε να ορίζεται από τους τραγουδιστές και όχι τους δημιουργούς), αφετέρου στην, εκ των πραγμάτων και μέσα σε αυτή τη συνθήκη, επιλογή του συνθέτη να αφήσει το δίσκο στην τύχη του (εν αντιθέσει με το overdose επανακτελέσεων και υποστήριξης άλλων κύκλων τραγουδιών του), συμπεριλαμβανομένης και της μεταχείρισης που του επιφύλαξε η εταιρεία έκδοσης στη μεταφορά σε CD.
ΠΗΓΗ: Καθημερινή - Ειδική έκδοση, 100δίσκοι και η ιστορία τους
01. Θάνος Μικρούτσικος - Εισαγωγή
02. Θάνος Μικρούτσικος - Το Κακοήθες Μελάνωμα (Μνήμη Νίκου Πουλαντζά)
03. Μαρία Δημητριάδη - Μες Στο Χημείο Του Μαγιού (Τουρκία '81)
04. Μανώλης Μητσιάς - Ερωτικό
05. Βλάσσης Μπονάτσος - Ταπεινό Ρέκβιεμ Για Το Μέλλον Ή Το Άλλο Πρόσωπο Ενός Αυτόνομου
06. Μαρία Δημητριάδη - Γραμμαγραφία (Σαλβαντόρ '80)
07. Βλάσσης Μπονάτσος - Σκάντζα
08. Κώστας Καράλης - Πρωϊνή Ή Βραδυνή Σερενάτα
09. Θάνος Μικρούτσικος - Ωδή Σ' Ένα Δρομέα Ημιαντοχής
10. Μαρία Δημητριάδη - Χαρούμενο Τραγούδι Για Τη Σύλβια Πλαθ
11. Κώστας Καράλης - Μεταμεσονύχτιο
12. Ορχήστρα - Υστερόγραφο
Μουσική:Θάνος Μικρούτσικος
Στίχοι:Άλκης Αλκαίος (στο 1 οι στίχοι του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκι)
Label: Columbia
Date: 1982
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου